Friday 20 October 2023

కూలికి విషం తాగరు.

  కూలికి విషం తాగరు.


ఇదొక నానుడి, పల్లెలలో బాగా చెబుతారు.

డబ్బుకోసం ఏ నీచపుపని చేయడానికైనా దిగజారిపోతారు, కొందరు. ప్రపంచంలోని యుద్ధాలు తగువులు అన్నిటికి మూలకారణాలు కాంతా,కనకాలే!

కాంతపైన ఆశ 

కనకంబుపై ఆశ

లేనివాడు మొదలు లేడురా

ధరణిలేడురా! 

అన్నారో సినీకవి,చాలా కాలంకితం.


వయసుతో కాంతమీద మోహం,ఆశ తగ్గుతుందేమోగాని, చావదు. ఇంక కనకం మీద ఆశ చచ్చినా చావదు. :)

చావుకాలానికి ప్రాణంపోక, ఉండక కొట్టుకుంటున్నపుడు, తలకింద పెట్టుకున్న రూపాయల్ని, నీళ్ళలో కడిగి ఆ నీళ్ళు పోసేవారు. అప్పుడు ఆ జీవుడు కదైలేది బొందినుంచి. :)


డబ్బుకోసం హత్యలు చేస్తారు,చేయిస్తారు,  ఎంతకైనా తెగిస్తారు.

 


కాని డబ్బుకోసం చేయని పని ఒకటే  ఒక్కటి ఉంది ప్రపంచంలో,

 అదే ఆత్మహత్య. డబ్బుకోసం ఎవరూ ఆత్మహత్యకి పాల్పడరు. దాన్నే మా గ్రామీణులం కూలికి విషం తాగరు అంటూంటాం.


Monday 16 October 2023

అదృష్టం బుఱ్ఱగుంజు

 తాటితాండ్ర



  తాటితాండ్ర

తాటిబెల్లం




వేసవిలో వచ్చేవి తాటికల్లు,తాటిముంజలు.

 వర్షకాలంలో వచ్చేవి తాటితాండ్ర,తాటిబెల్లం.

శీతకాలంలో వచ్చేవి తేగలు బుర్రగుంజు. 


 
  వేసవిలోతాడిచెట్ల సీజన్ ప్రారంభం. ముందుకల్లొస్తుంది. దానినుంచి తాటిబెల్లం అనే కల్లుబెల్లం లేదా పాతబెల్లం వండుతారు.వేసవిని తప్పించుకోడానికి తాటికల్లు ఆరోగ్యప్రదాయిని. తాటిముంజలూ అంతే! వీటినే ఐస్ ఆపిల్ అంటారు.  వేసవిలో తాటిముంజలొచ్చాకా అవి పెరిగి తాటికాయలవుతాయి, ఆ తరవాత పళ్ళూ అవుతాయి.తాటిపళ్ళనుంచి రసం తీసి మరగబెట్టి చాపలమీద పోస్తారు, పల్చగా,తాటి చాపలమీదే. అందుకే దీన్ని తాటితాండ్ర చాపలంటారు.  ఇక గుజ్జు తీసుకున్న తరవాత టెంకలు మిగులుతాయి, వీటిని కొచం ఎత్తుగా ఉన్నచోట పాతరేస్తారు. టెంకలనుంచి మొలకలొస్తాయి భూమిలోకి, ఇవే తేగలు.   టెంకలు అలా ఒకదానిమీద ఒకటిపేర్చేస్తారు. ఈ తేగలు తవ్వడానికి, శీతకాలానికి తయారవుతాయి, ఫిబ్రవరిదాకా వస్తాయి. తేగలు తవ్వుకున్న తరవాత టెంకలు మిగులుతాయి. వీటిని చితక్కొట్టుకుంటే బుర్రగుంజు దొరుకుతుంది, తియ్యగా ఉంటుంది. అన్ని టెంకల్లోనూ బుర్రగుంజుండదు. అందుకే  బుర్రగుంజన్నారు. టెంక చితక్కొట్టేదాకా బుర్రగుంజున్నది లేనిదీ తెలీదు. అలాగే మనిషిని వాడేదాకా బుర్రలో గుంజున్నదీ లేనిదీ తెలీదు. 

Saturday 14 October 2023

మహాలయం

 

కష్టేఫలే-శర్మ కాలక్షేపం కబుర్లు-మహాలయ అమావాస్య

రేపు సెప్టెంబరు ఇరువదిఏడవతేది మహాలయ అమావాస్య.
ప్రతీ సంసృతిలోను  కాలంచేసినవారిని తలుచుకోవడం సహజం. దీనినే మనవాళ్ళు పెద్దలకి పెట్టుకోవడం అంటారు. అలాగే కాలంచేసినవారిని తలుచుకోవడం కోసం ప్రత్యేకంగా ఒక పదిహేను రోజులని కేటాయించారు.అవి భాద్రపద బహుళ పాడ్యమి మొదలు భాద్రపద బహుళ అమావాస్య వరకు. ఈ రోజులలో పెద్దలు కాలం చేసిన తిధినాడుగాని అప్పుడూ కుదరకపోతే అమావాస్య నాడుగాని పెద్దలను తలుచుకొని తర్పణంచేసి సాత్వికులైన వారికి అన్నపానీయలిచ్చి గౌరవం చేయడం మన ఆచారం. ఈరోజు కనీసంగా పిత్రు తర్పణం అనగా గతించిన తండ్రి, తాత, ముత్తాతలని తల్లి, మామ్మ, తాతమ్మలకు ఋషి సహిత గోత్రనామాలతో నీళ్ళు వదిలిపెడతారు.తన వంశంలో పిల్లలు లేకుండాగతించినవారికి, అకాలమరణం పొందినవారికి తర్పణం ఇస్తారు. గతించిన గురువుకి,తరువాత తనకు ముఖ్యులై గతించినవారికి, గతించిన రాజుకు,చివరగా ఈ భూమండలంమీద అనాధగా చనిపోయినవారందరికి తర్పణం ఇస్తారు. తర్పణం అంటే మంత్ర సహితంగ నీళ్ళువదలి పెట్టడమే. మంత్రం చెప్పుకోలేనివారు తర్పణం చేయలేరా. శ్రద్ధ ముఖ్యంకాని మంత్రం కాదు. మంత్రంతో చేయగలిగితే మంచిదే. లేకపోయినా ఆయా పెద్దలను తలుచుకొని నీళ్ళువదలచ్చు. విశేషం ఏమంటే గంగా నది ఒడ్డున ఈరోజు మధ్యహ్నం పన్నెండు గంటలు దాటిన తరువాత ఈ కార్యక్రమం జరుపేవారు ఎక్కువ. మనమూ ఈ కార్యక్రమాన్ని అవుసరం ఉన్నవారు మధ్యాహ్నం పన్నెండు దాటిన తరువాత ఆచరించ వచ్చును. పెద్దలను గౌరవించడం తలవడం మన సంసృతి. అంతేకాదు మనకు ఏ సంబంధమూ లేని భూగోళం మీద గతించిన అనాధలందరూ కూడా శాశ్వత పుణ్యలోకాలలో మనవారితో సహా వుండాలని మన భారతీయ సంస్కృతి చెబుతోవుంది. ఇది చాదస్తంగా కనపడవచ్చు కాని
మనంఆచరించవలసినదే.

పెళ్ళికిముందుగా గతించిన పెద్దలను ఆహ్వానించి అర్చన చేసి, వంశములో జీవించియున్నవారిలో పెద్దలిని పిలిచి వారికి సత్కారం చేసి అప్పుడు చేయబోయే శుభకార్యంకి కంకణం కట్టుకుంటాము. గతించిన పెద్దలను తలుచుకొని చేసే కార్యక్రమమే సంకల్పం.

అది నాటిమాట. 

(25.09.2011)

*********************

ఇది నేటిమాట

(14.10.2023)

 లయం అంటే కలసిపోవడం మహాలయం అంటేసర్వజీవులూ కలసిపోవడం. ఎవరితో? అదీ ప్రశ్న. 

జీవులెనుబదినాల్గు లక్షలచావు పుట్టుకలిక్కడా! ఎవరుచేసిన పాపకర్మము లనుభవవించేదక్కడా! అనేది తత్త్వం. పుట్టిన ప్రతిజీవి లయంకాకతప్పదు. ఎప్పుడూ? ఎవరి కర్మానుసారంగా వారు లయమవుతూ ఉంటారు! చావూ పుట్టుకల చక్రం తిరుగుతూనే ఉంటుంది. అంతెక్కడా?  ఇలా చావుపుట్టుకలచక్రం నుంచి తప్పించుకోలేని జీవులకు కూడా ముక్తి ప్రసాదిస్తాడు శంకరుడు, అదే అదే మహాలయం. ఆ సమయంలో శంకరుడు ఈ సృష్టి సమస్థాన్ని లయంచేసి తన ఒంటికి బూడిదగా రాసుకుంటాడంటారు, ఈ పితృ పక్షంలో.

Wednesday 11 October 2023

కాలం కలసిరానప్పుడు తాడేపామై కరచింది.

 కాలం కలసిరానప్పుడు తాడేపామై కరచింది.


కాలం కలిసొచ్చినపుడు, ప్రపంచమే మనచుట్టూ తిరుగుతున్నట్టనిపిస్తుంది, మనమాట మీదే నడుస్తున్నట్టుంటుంది. మన మాటే వేదమని పాటించేవారికంటే, మన మాటకోసం ఎదురుచూసేవారే ఎక్కువ. సరే  తరవాత చిన్నతల్లి పరుగు పరుగునా గలగలలాడుతూ చేరిపోతుంది.   అడగకనే న్యాయదేవత మన ముంగిట్లోకి నడచొచ్చేస్తుంది.  తెప్పలుగ జెరువునిండిన కప్పలు పదివేలు జేరు గదరా సుమతీ! వందిమాగధులకి లోటుండదు. ఇంద్రుడు చంద్రుడు అననివారు దుర్మార్గులే! సమయం అదే కాలం తెలియకనే దొర్లిపోతుంటుంది. రోజులు నిమిషాల్లా,సంవత్సరాలు రోజుల్లా నడచిపోతుంటాయి. ఆకలుండదు దాహముండదు, నిన్ను చూస్తుంటే, అన్నట్టుంటుంది.  


కాలం నడుస్తున్నప్పుడు, రోజులు భారంగా నడుస్తుంటాయి. తెల్లవారుతుంది మళ్ళీ పొద్దుగూకుతుంది, అంతే!!పిలిస్తే పలుకుతారు జనం, లేకపోతే లేదు. ఎవరి ప్రపంచం వారిదే! వందిమాగధులు కైవారాలు కష్టం మీద కొనసాగచ్చు,సాగకాపోవచ్చు. ఏదీ నికరం లేదు. న్యాయదేవత కోసం పరుగులు పెడితే కరుణించచ్చు, లేకపోవచ్చు. జనాలు చేరిక చెప్పలేం, చిన్నతల్లి పలుకును బట్టి ఉంటుంది. చిన్నతల్లి పరుగులుండవు, నడకలూ ఎనకబడతాయి. ఒక్కొకప్పుడు చిన్నతల్లి పోకేగాని రాకుండదు. విత్తంకొద్దీ వైభోగం,నడుస్తూ ఉంటుంది. ఆకలుంటుంది, దాహమేస్తూ ఉంటుంది. ఇంతేనా జీవితం అనిపిస్తూ ఉంటుంది. కాలం నడుస్తుంటుంది, భారంగా. 


కాలం కలసిరానపుడు,పిలిచినా పలికేవాడుండడు. నిన్నటిదాకా మన గుమ్మందగ్గర నిలబడ్డవాడి గుమ్మం దగ్గర నిలబడ్డా దర్శనముండదు. దర్శనమిచ్చినా పలుకుండకపోవచ్చు.చిన్నతల్లి పలుకే బంగారం. పోయేగాని రాలేదు. న్యాయదేవత పెడముఖం పెడుతుంది. నిన్నటిదాకా మనం చెప్పినదే న్యాయమే, మరి నేడేంటి? న్యాయదేవత శలవులు తీసుకుంటూ ఉంటుంది.పలికేవారు ఉండరు. చెరువెండిపోతే కప్పలుండవు. ఇంద్రుడు, చంద్రుడు మాట దేవుడెరుగు మన పెరే గుర్తుండదు, ఎవరికి. గడియారం లో చిన్నముల్లు కదలదు, పెద్ద ముల్లు సరే సరి. రోజు నడవదు, భారంగా కూడా. నీడని చూసి భయపడాల్సివస్తుంటుంది. తాడు కరుస్తుందా? కాని కానికాలమొస్తే తాడే పామై కరుస్తుంది.


ఇంతకీ ఎవరీకాలం?అదీ కొచ్చను. కాలం గంటలు,నిమిషాలు, రోజులు ,సంవత్సరాలే కాదు. కాలానికి రూపులేదు, గుణం లేదు;  దయలేదు, దాక్షిణ్యం లేదు; పుట్టుకలేదు, చావులేదు; ఆది లేదు, అంతం లేదు; సమవర్తి. పెద్ద చిన్న తేడా లేదు.  ఎవరికోసమూ ఆగదు, నడుస్తూనే ఉంటుంది.ఉన్నట్టు తెలుస్తూ ఉంటుంది. మరి ఇన్నిగుణాలూ ఉన్నవారొకరున్నారు, వారే దేవుడు, మీరే పేరుతో పిలుచుకున్నా, ఏమతంవారైనా, ఇదే నిజం. 


కాలం కలసిరావడమంటే భగవంతుడు మనతో ఉన్నాడు, అప్పుడు. అందుకే మనకి రోజులలా గడిచాయి, మనమా సమయంలో మంచిపనులు చేస్తామేమో అని భగవంతుడు ఎదురుచూచాడు. మన కర్మ బాగుంటే అదే కాలం కలిసొచ్చేది.


 ఆ తరవాత అరోజులు భారంగా నడిచాయి, ఎందుకు? భగవంతుడు నీ పట్ల ఉన్నట్టు లేనట్టు ఉన్నకాలం. ఇక కాలం కలసిరానపుడు భగవంతుడు మన పట్ల లేడు. 

అందరూ పడిపడి దణ్ణాలెట్టేవాళ్ళే!నాటి రోజుల్లో. ఎందుకూ? ఆ రోజు మన వెనక విధి ఉన్నది. అందరూ దణ్ణాళెట్టేరు, విధికి, కాని మనం, మనకే దణ్ణాలెట్టేరని భ్రమపడ్డాం, మనగొప్పే అనుకున్నాం. విధిని మరచాం. అందుకే...ఈ రోజు, పిలిచినా పలికేవాడు లేడు, సాయంచేసేవాడసలే లేడు, చిన్నతల్లి అడుగులు లేవు, ఆ రోజు మొక్కినవాడు, ఈ రోజు బయటకాపలా ఉన్నాడు, బయటికి పోకుండా. ఇప్పుడు గుళ్ళూ గోపురాలూ గుర్తొచ్చాయి, ఉపయోగమే కనపట్టదు.అదే తాడు పామైకరవడమంటే...


Monday 9 October 2023

గోగుపూలు

 గోగుపూలు


గోగుపూలు

గోంగూర తెనుగువారి ఇష్టదైవం,ఆంధ్రమాత. గోగులో రెండు రకాలు, తెల్లగోగు దీన్నే ధనాసకూర అంటారు. రెండోది ఎర్రగోగు దీన్ని పుల్లగోగు అంటారు. గోంగూర పచ్చడిని ఇష్టపడని తెనుగువాడుండదని నా నిశ్చితాభిప్రాయం :)

ఉమ్మెత్తపూవు.

ఉమ్మెత్తలో రెండు రకాలు, తెల్ల ఉమ్మెత్త, నల్ల ఉమ్మెత్త, రెండూ ఆయుర్వేదంలో మతిభ్రమణానికి వాడే మందుల్లో వాడతారట. 


మొల్ల పూవు.

మొల్ల కవయిత్రి. 
ఈ పూవు పూజకి పనికిరాదు. తలలో పెట్టుకోడానికీ పనికిరాదు. వాసనలేని పూవును తలలో ధరించకూడదంటారు, పెద్దలు.

వాసన లేని పువ్వు, బుధ వర్గము లేని పురంబు, భక్తి వి
శ్వాసము లేని భార్య, గుణవంతుడు గాని కుమారుడున్, సద
భ్యాసము లేని విద్య, పరిహాసము లేని వచః ప్రసంగముల్,
గ్రాసము లేని కొల్వు, కొఱగానివి పెమ్మయ సింగధీమణీ!

Thursday 5 October 2023

చదువెందుకు చంకనాకను...

  చదువెందుకు చంకనాకను...


కాలు కదపద్దంటే, మంచం మీద పడుకునుండిపోతుంటే, బద్దకం పెరిగింది, అదొకటే ఏంలెస్తురూ! అన్నీ పెరిగేయి.... అలా పడుకునుంటే చిన్నప్పటి సంగతులు ముసిరేయి..... ఇలా ఒకటి...


''చదువెందుకు చంకనాకను నాలుగావులు,గేదెల్ని మేపుకుని బతకవచ్చును'', అనేవాడు మా నున్నం నర్సన్న బాబాయ్, డెభైఐదేళ్ళకితం, సాయంత్రం పూట వీధరుగుమీద కూచుని చదువుకుంటున్న మాతో, పశువుల్ని పొలం నుంచి తోలుకొస్తూ,పూటుగా గవళ్ళ గంగమ్మగారి హస్తోదకం పుచ్చుకుని వస్తూ. ఈలొగా వచ్చేసేవారు మానాన్నగారో పెదనాన్నగారో, ''ఒరే తమ్ముడూ! ఏంటిరా? ఈ అల్లరి, ఇంటికెళ్ళు మరదలు ఎదురుచూస్తూ ఉంటుందీ" అని అనునయించి పంపించేసేవారు. నిజంగానే తను చెప్పినట్టు పశువులపాల వ్యాపారమే చేసేవాడారోజుల్లో. ఇంట్లోవాళ్ళు ఆ మాట గుర్తుకురానివ్వకుండా రోజూ "చదువుకోక మన్నుకొట్టుకొట్టుకుంటావా? చదువుకోక గాడిదల్ని కాస్తావా?" అని ఇవేవో చాలా తక్కువపనులని బ్రెయిన్ వాష్ చేసేవారు. అదే నిలిచిపోయింది. పాల వ్యాపారం చేసి కొన్ని దేశాలే బాగుపడ్డాయి. ఒకప్పుడు భారతదేశంలో గొల్లభామ మార్కు పాల డబ్బాలమ్మేవారు, ఎంతమంది కి తెలుసో చెప్పలేను. ఈ పాల డబ్బాలు స్విజర్లాండ్ నుంచి దిగుమతి అయ్యేవి.  పేరుగొల్లభామ మార్కు  , condensed. sweetend milk'.   'cow and Gate' brand, milk powder of England.  నేడు పెటా వారు అముల్ వారిని పశువులపాలు అమ్మరాదని గొడవ చేస్తున్నారు. పశువుల పాలు తీయడం సభ్యతకాదట. మరీ మాట నేటికీ Switzerland దేశాలలో చెబుతారో? తెలీదు. భారత్ లోనే ఈ పలుకు పలుకుతున్నట్లుంది. 


ఆ తరవాత కాలంలో మాత్రం. అదేమాట నిలిచిపోయింది. ఐదెకరాలు రోడ్డు పక్క చేను, మూడెకరాలు ఊడ్చుకుని, ఎకరంలో గడ్డి పెంచుకుని, ఎకరంలో షెడ్లు,కొంప కట్టుకునుంటే, ఈ వేళ...ఎందుకులెండి....పాల  వ్యాపారం

 చేస్తే ఎలా ఉండేదో....., జీవితం మూడు పువ్వులు ఆరుకాయల్లా నడిచేది.ఉప్చ్! రోజులలా నడిచిపోయాయలా.


సరే! పదేళ్ళకితం ''గాడిదల్ని కాయండి, కోటీశ్వరులుకండి'', అంటే నవ్వేసేరు. ఇప్పుడు గాడిదపాలు లీటరు ఎనిమిదివేలు, తొందరలో పదివేలు కాబోతోంది. ఇదీ చెయ్యలేకపోయా! తెలివైనవాళ్ళు ఈ మాట అంది పుచ్చుకున్నారు. యోగం లెద్దురూ! కారణం లేనిది కార్యం జరగదు. ఇదింతే.....ఎవరియోగమెంతో అంతే!!


రాబోయే కాలంలో మనిషిపాల వ్యాపారం జరగబోతోంది. "బ్రెస్ట్ మిల్క్! బెస్ట్ మిల్క్!!" ఈ వ్యాపారం ఐడియా, ఆ స్లోగనూ నావే! రిజిస్టర్ చేయించాలి పేటెంటు కోసం. చూద్దాం....